जलसà¥à¤°à¥‹à¤¤ कबà¥à¤œà¤¾ गरà¥à¤¨à¥‡ à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ रणनीति
Mar 22, 2017 under Business/Economy 516 , National 834
सरकारको अापतà¥à¤¤à¤¿
काठमाडौं : नेपालका नदीनालामा à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ सरकार र उसको निजी कà¥à¤·à¥‡à¤¤à¥à¤°à¤•à¥‹ मातà¥à¤° आधिपतà¥à¤¯ हà¥à¤¨à¥‡ गरी तयार गरेको 'सीमापार विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ वà¥à¤¯à¤¾à¤ªà¤¾à¤°à¤¸à¤®à¥à¤¬à¤¨à¥à¤§à¥€ निरà¥à¤¦à¥‡à¤¶à¤¿à¤•à¤¾ २०१६' पà¥à¤°à¤¤à¤¿ सरकारले गमà¥à¤à¥€à¤° आपतà¥à¤¤à¤¿ जनाà¤à¤•à¥‹ छ । सनॠ२०१४ मा à¤à¤à¤•à¥‹ नेपाल-à¤à¤¾à¤°à¤¤ विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ वà¥à¤¯à¤¾à¤ªà¤¾à¤° समà¥à¤à¥Œà¤¤à¤¾à¤•à¥‹ मरà¥à¤®à¤…नà¥à¤¸à¤¾à¤° हà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤¨à¥‡ उलà¥à¤²à¥‡à¤– गरà¥à¤¦à¥ˆ उकà¥à¤¤ निरà¥à¤¦à¥‡à¤¶à¤¿à¤•à¤¾à¤ªà¥à¤°à¤¤à¤¿ सरकारले औपचारिक रूपमा पहिलोपटक आपतà¥à¤¤à¤¿ जनाà¤à¤•à¥‹ हो ।
à¤à¤¾à¤°à¤¤à¤•à¥‹ विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ मनà¥à¤¤à¥à¤°à¤¾à¤²à¤¯à¤²à¥‡ गत डिसेमà¥à¤¬à¤° ५ मा उकà¥à¤¤ निरà¥à¤¦à¥‡à¤¶à¤¿à¤•à¤¾ जारी गरेर विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ उतà¥à¤ªà¤¾à¤¦à¤¨, पà¥à¤°à¤¸à¤¾à¤°à¤£, वितरणलगायत उसका समà¥à¤¬à¤¦à¥à¤§ सबै मनà¥à¤¤à¥à¤°à¤¾à¤²à¤¯ र निकायलाई परिपतà¥à¤° गरà¥à¤¦à¥ˆ तà¥à¤¯à¤¸à¤ªà¥à¤°à¤¤à¤¿ नेपाल सरकारको औपचारिक धारणा दà¥à¤ˆ महिनाअघि माग गरेको थियो । ऊरà¥à¤œà¤¾ मनà¥à¤¤à¥à¤°à¤¾à¤²à¤¯à¤²à¥‡ परराषà¥à¤Ÿà¥à¤°à¤®à¤¾à¤°à¥à¤«à¤¤ à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ दूतावासलाई गत शà¥à¤•à¥à¤°à¤¬à¤¾à¤° पतà¥à¤°à¤¾à¤šà¤¾à¤° गरेको छ ।
ऊरà¥à¤œà¤¾ मनà¥à¤¤à¥à¤°à¤¾à¤²à¤¯à¤•à¤¾ à¤à¤• अधिकारीका अनà¥à¤¸à¤¾à¤° नेपालमा à¤à¤¾à¤°à¤¤à¤²à¤—ायत जà¥à¤¨à¤¸à¥à¤•à¥ˆ देशका कमà¥à¤ªà¤¨à¥€à¤²à¥‡ पनि उतà¥à¤ªà¤¾à¤¦à¤¨ गरेको बिजà¥à¤²à¥€ à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ बजारमा निरà¥à¤¯à¤¾à¤¤ गरà¥à¤¨ पाउने गरी à¤à¤¾à¤°à¤¤à¤¸à¤¿à¤¤ विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ वà¥à¤¯à¤¾à¤ªà¤¾à¤° समà¥à¤à¥Œà¤¤à¤¾ à¤à¤à¤•à¥‹ पतà¥à¤°à¤®à¤¾ सà¥à¤®à¤°à¤£ गराà¤à¤•à¥‹ छ ।
à¤à¤¾à¤°à¤¤à¤•à¥‹ निरà¥à¤¦à¥‡à¤¶à¤¿à¤•à¤¾à¤®à¤¾ शतपà¥à¤°à¤¤à¤¿à¤¶à¤¤ à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ सरकार, उसको संगठित संसà¥à¤¥à¤¾ र निजी कà¥à¤·à¥‡à¤¤à¥à¤°à¤²à¥‡ लगानी गरेका आयोजनाबाट मातà¥à¤° उतà¥à¤ªà¤¾à¤¦à¤¨ à¤à¤à¤•à¥‹ बिजà¥à¤²à¥€ आफà¥à¤¨à¥‹ मà¥à¤²à¥à¤•à¤®à¤¾ आयात गरà¥à¤¨ सकà¥à¤¨à¥‡ पà¥à¤°à¤¾à¤µà¤§à¤¾à¤¨ राखेको छ । नेपालमा बिजà¥à¤²à¥€ उतà¥à¤ªà¤¾à¤¦à¤¨ गरà¥à¤¨ सà¥à¤¥à¤¾à¤ªà¤¨à¤¾ हà¥à¤¨à¥‡ ती à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ कमà¥à¤ªà¤¨à¥€à¤•à¤¾ सेयर नà¥à¤¯à¥‚नतम ५१ पà¥à¤°à¤¤à¤¿à¤¶à¤¤ हà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤¨à¥‡ र यसो नà¤à¤à¤®à¤¾ उसको बजारमा नेपाली बिजà¥à¤²à¥€ अयोगà¥à¤¯ हà¥à¤¨à¥‡ पà¥à¤°à¤¾à¤µà¤§à¤¾à¤¨ छ ।
ऊरà¥à¤œà¤¾ मनà¥à¤¤à¥à¤°à¤¾à¤²à¤¯à¤•à¤¾ सहसचिव दिनेशकà¥à¤®à¤¾à¤° घिमिरेले à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ निरà¥à¤¦à¥‡à¤¶à¤¿à¤•à¤¾à¤ªà¥à¤°à¤¤à¤¿ नेपाल सरकारको आधिकारिक धारणा तयार गरी परराषà¥à¤Ÿà¥à¤° मनà¥à¤¤à¥à¤°à¤¾à¤²à¤¯à¤®à¤¾à¤°à¥à¤«à¤¤ à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ दूतावासमा पठाइà¤à¤•à¥‹ पà¥à¤·à¥à¤Ÿà¤¿ गरे । मनà¥à¤¤à¥à¤°à¤¾à¤²à¤¯à¤²à¥‡ सरकारी धारणा तय गरà¥à¤¨ आफà¥à¤¨à¥ˆ संयोजकतà¥à¤µà¤®à¤¾ विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ विकास विà¤à¤¾à¤—का उपमहानिरà¥à¤¦à¥‡à¤¶à¤• सनà¥à¤¦à¥€à¤ªà¤•à¥à¤®à¤¾à¤° देव, विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ पà¥à¤°à¤¾à¤§à¤¿à¤•à¤°à¤£à¤•à¤¾ निरà¥à¤¦à¥‡à¤¶à¤• हितेनà¥à¤¦à¥à¤°à¤¦à¥‡à¤µ शाकà¥à¤¯, पà¥à¤°à¤¾à¤§à¤¿à¤•à¤°à¤£à¤•à¥ˆ विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ वà¥à¤¯à¤¾à¤ªà¤¾à¤° विà¤à¤¾à¤— पà¥à¤°à¤®à¥à¤– पà¥à¤°à¤¬à¤² अधिकारी र मनà¥à¤¤à¥à¤°à¤¾à¤²à¤¯à¤•à¤¾ सिनियर डिà¤à¤¿à¤œà¤¨à¤² इनà¥à¤œà¤¿à¤¨à¤¿à¤¯à¤° सागरराज गौतम रहेको कारà¥à¤¯à¤¦à¤² गठन गरेको जानकारी सहसचिव घिमिरेले दिठ।
à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ मनà¥à¤¤à¥à¤°à¤¾à¤²à¤¯à¤²à¥‡ अनà¥à¤®à¤¤à¤¿ दिà¤à¤•à¤¾ उतà¥à¤ªà¤¾à¤¦à¤¨ सà¥à¤°à¥‹à¤¤ मातà¥à¤° कारोबार गरà¥à¤¨à¥‡ à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ निरà¥à¤¦à¥‡à¤¶à¤¿à¤•à¤¾ मानà¥à¤¨ नेपालले असà¥à¤µà¥€à¤•à¤¾à¤° गरेको छ । 'à¤à¤¾à¤°à¤¤à¤²à¥‡ à¤à¤¨à¥‡à¤•à¥‹ मानà¥à¤¨à¥‡ हो à¤à¤¨à¥‡ अरू आयोजनाको बिजà¥à¤²à¥€ निकासी नै नहà¥à¤¨à¥‡ à¤à¤¯à¥‹', कारà¥à¤¯à¤¦à¤²à¤•à¤¾ à¤à¤• सदसà¥à¤¯à¤²à¥‡ à¤à¤¨à¥‡, 'बिजà¥à¤²à¥€ मूलà¥à¤¯à¤•à¤¾ आधारमा कारोबार हà¥à¤¨à¥‡ हो, कà¥à¤¨à¥ˆ सà¥à¤°à¥‹à¤¤à¤µà¤¿à¤¶à¥‡à¤·à¤•à¤¾ आधारमा होइन । यो विषय बजारले तय गरà¥à¤¨à¥‡ à¤à¤¨à¥‡à¤•à¤¾ छौं ।'
'निरà¥à¤¦à¥‡à¤¶à¤¿à¤•à¤¾à¤ªà¥à¤°à¤¤à¤¿ हामà¥à¤°à¤¾ (सरकारको) केही असहमतिका बà¥à¤à¤¦à¤¾ उलà¥à¤²à¥‡à¤– गरी पठाà¤à¤•à¤¾ छौं', घिमिरेले मंगलबार अनà¥à¤¨à¤ªà¥‚रà¥à¤£à¤¸à¤¿à¤¤ à¤à¤¨à¥‡ । à¤à¤¾à¤°à¤¤à¤²à¥‡ उसले à¤à¤¨à¥‡à¤•à¥‹ सà¥à¤°à¥‹à¤¤à¤¬à¤¾à¤Ÿ मातà¥à¤° उतà¥à¤ªà¤¾à¤¦à¤¿à¤¤ बिजà¥à¤²à¥€ खरिद गरà¥à¤¨à¥‡ पà¥à¤°à¤¾à¤µà¤§à¤¾à¤¨ पà¥à¤°à¤¤à¤¿à¤¸à¥à¤ªà¤°à¥à¤§à¥€ बजार र अनà¥à¤¤à¤°à¥à¤°à¤¾à¤·à¥à¤Ÿà¥à¤°à¤¿à¤¯ मानà¥à¤¯à¤¤à¤¾à¤µà¤¿à¤ªà¤°à¥€à¤¤ रहेको à¤à¤¨à¥à¤¦à¥ˆ नेपालले खणà¥à¤¡à¤¨ गरेको छ ।
à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ मनà¥à¤¤à¥à¤°à¤¾à¤²à¤¯à¤²à¥‡ अनà¥à¤®à¤¤à¤¿ दिà¤à¤•à¤¾ उतà¥à¤ªà¤¾à¤¦à¤¨ सà¥à¤°à¥‹à¤¤ मातà¥à¤° कारोबार गरà¥à¤¨à¥‡ à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ निरà¥à¤¦à¥‡à¤¶à¤¿à¤•à¤¾ मानà¥à¤¨ नेपालले असà¥à¤µà¥€à¤•à¤¾à¤° गरेको छ । 'à¤à¤¾à¤°à¤¤à¤²à¥‡ à¤à¤¨à¥‡à¤•à¥‹ मानà¥à¤¨à¥‡ हो à¤à¤¨à¥‡ अरू आयोजनाको बिजà¥à¤²à¥€ निकासी नै नहà¥à¤¨à¥‡ à¤à¤¯à¥‹', कारà¥à¤¯à¤¦à¤²à¤•à¤¾ à¤à¤• सदसà¥à¤¯à¤²à¥‡ à¤à¤¨à¥‡, 'बिजà¥à¤²à¥€ मूलà¥à¤¯à¤•à¤¾ आधारमा कारोबार हà¥à¤¨à¥‡ हो, कà¥à¤¨à¥ˆ सà¥à¤°à¥‹à¤¤à¤µà¤¿à¤¶à¥‡à¤·à¤•à¤¾ आधारमा होइन । यो विषय बजारले तय गरà¥à¤¨à¥‡ à¤à¤¨à¥‡à¤•à¤¾ छौं ।'
कारà¥à¤¯à¤¦à¤²à¤•à¤¾ ती सदसà¥à¤¯à¤•à¤¾ अनà¥à¤¸à¤¾à¤° à¤à¤¾à¤°à¤¤à¤²à¥‡ सबैà¤à¤¨à¥à¤¦à¤¾ आपतà¥à¤¤à¤¿à¤œà¤¨à¤• रूपमा नेपालका विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ पà¥à¤°à¤¸à¤¾à¤°à¤£ लाइनलाई उसको विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ पà¥à¤°à¤£à¤¾à¤²à¥€à¤•à¥‹ अंग à¤à¤¨à¥‡à¤•à¥‹ छ । 'अनà¥à¤¤à¤°à¥à¤¦à¥‡à¤¶à¥€à¤¯ पà¥à¤°à¤¸à¤¾à¤°à¤£ लाइन साधारणतया à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ पà¥à¤°à¤¸à¤¾à¤°à¤£ पà¥à¤°à¤£à¤¾à¤²à¥€à¤•à¥‹ अंग हà¥à¤¨à¥‡à¤›', à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ निरà¥à¤¦à¥‡à¤¶à¤¿à¤•à¤¾à¤®à¤¾ छ ।
नेपालको सारà¥à¤µà¤à¥Œà¤®à¤¸à¤¤à¥à¤¤à¤¾à¤®à¤¾ समेत आà¤à¤š आउने गरी यसरी आà¤à¤•à¥‹ निरà¥à¤¦à¥‡à¤¶à¤¿à¤•à¤¾à¤ªà¥à¤°à¤¤à¤¿ नेपालले गमà¥à¤à¥€à¤° रूपमा असहमति जनाà¤à¤•à¥‹ ती सदसà¥à¤¯à¤²à¥‡ बताठ। आआफà¥à¤¨à¥‹ देशमा परà¥à¤¨à¥‡ पà¥à¤°à¤¸à¤¾à¤°à¤£ लाइन आआफà¥à¤¨à¥ˆ देशको पà¥à¤°à¤£à¤¾à¤²à¥€à¤•à¥‹ हà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤¨à¥‡ नेपालको धारणा छ। उनका अनà¥à¤¸à¤¾à¤° हाल à¤à¤¾à¤°à¤¤à¤¬à¤¾à¤Ÿ करिब दà¥à¤ˆ सय मेगावाट ढलà¥à¤•à¥‡à¤¬à¤°-मà¥à¤œà¤«à¥à¤«à¤°à¤ªà¥à¤° २२० केà¤à¥€ पà¥à¤°à¤¸à¤¾à¤°à¤£ लाइनअनà¥à¤¤à¤°à¥à¤—त नेपाल खणà¥à¤¡à¤®à¤¾ परà¥à¤¨à¥‡ समà¥à¤ªà¥‚रà¥à¤£ पà¥à¤°à¤¸à¤¾à¤°à¤£ संरचना à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ पà¥à¤°à¤£à¤¾à¤²à¥€à¤•à¥‹ अधीनसà¥à¤¥ हà¥à¤¨à¥‡ राषà¥à¤Ÿà¥à¤°à¤¿à¤¯ सà¥à¤°à¤•à¥à¤·à¤¾à¤®à¤¾ आà¤à¤š आउने डरलागà¥à¤¦à¥‹ पà¥à¤°à¤¾à¤µà¤§à¤¾à¤¨ हो । 'विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ वà¥à¤¯à¤¾à¤ªà¤¾à¤°à¤•à¤¾ नाममा नेपालको सारà¥à¤µà¤à¥Œà¤®à¤¿à¤•à¤¤à¤¾à¤®à¤¾à¤¥à¤¿ पà¥à¤°à¤¶à¥à¤¨ उठà¥à¤¨à¥‡ गरी डरलागà¥à¤¦à¤¾ पà¥à¤°à¤¸à¥à¤¤à¤¾à¤µ छनà¥à¥¤'
यसैगरी à¤à¤¾à¤°à¤¤à¤²à¥‡ उसको बजारमा नेपालको बिजà¥à¤²à¥€à¤²à¤¾à¤ˆ सहज रूपमा पà¥à¤°à¤µà¥‡à¤¶ हà¥à¤¨ नदिन वितरण पà¥à¤°à¤£à¤¾à¤²à¥€à¤®à¤¾ समेत अंकà¥à¤¶ लगाउन तयार गरेको संयनà¥à¤¤à¥à¤°à¤ªà¥à¤°à¤¤à¤¿ पनि नेपाल सरकारले तीवà¥à¤° असहमति वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤ गरेको छ । à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯à¤•à¥‹ अधिकतम सेयर रहेको वितरण कमà¥à¤ªà¤¨à¥€à¤²à¥‡ मातà¥à¤° नेपालमा उतà¥à¤ªà¤¾à¤¦à¤¿à¤¤ बिजà¥à¤²à¥€ उसको बजारमा लगेर बेचà¥à¤¨ पाउने संयनà¥à¤¤à¥à¤°à¤²à¥‡ अनà¥à¤¯ समà¥à¤à¤¾à¤µà¤¿à¤¤ कमà¥à¤ªà¤¨à¥€à¤•à¥‹ असà¥à¤¤à¤¿à¤¤à¥à¤µà¤²à¤¾à¤ˆ समापà¥à¤¤ पारिदिने ती सदसà¥à¤¯à¤²à¥‡ बताठ। à¤à¤¾à¤°à¤¤à¤²à¥‡ उसको सà¥à¤Ÿà¥‡à¤Ÿ बोरà¥à¤¡ र पावर टà¥à¤°à¥‡à¤¡à¤¿à¤™ करà¥à¤ªà¤¾à¥‡à¤°à¥‡à¤¸à¤¨ (पीटीसी) बाहेक अरूलाई सीमापार विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ वà¥à¤¯à¤¾à¤ªà¤¾à¤°à¤•à¥‹ अखà¥à¤¤à¤¿à¤¯à¤¾à¤° दिà¤à¤•à¥‹ छैन । जब कि नेपाल à¤à¤¾à¤°à¤¤ विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ समà¥à¤à¥Œà¤¤à¤¾, २०१४ मा 'साधारण विदà¥à¤¯à¤¤à¥à¤•à¥‹ बजारमा लाइसेनà¥à¤¸ पà¥à¤°à¤¾à¤ªà¥à¤¤ सरोकारवालाले निरà¥à¤µà¤¾à¤§ रूपमा à¤à¤¾à¤— लिन पाउने र पà¥à¤°à¤¤à¤¿à¤¸à¥à¤ªà¤°à¥à¤§à¤¾à¤•à¤¾ आधारमा मातà¥à¤° विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥à¤•à¥‹ खरिदबिकà¥à¤°à¥€ दर तय हà¥à¤¨à¥‡', à¤à¤¨à¤¿à¤à¤•à¥‹ छ ।
हाल à¤à¤¾à¤°à¤¤à¤®à¤¾ सरकारी र निजी गरेर ४० à¤à¤¨à¥à¤¦à¤¾ बढी वितरण कमà¥à¤ªà¤¨à¥€à¤¹à¤°à¥‚ सकà¥à¤°à¤¿à¤¯ छनॠ। 'हामीले लाइसेनà¥à¤¸-अखà¥à¤¤à¤¿à¤¯à¤¾à¤° पà¥à¤°à¤¾à¤ªà¥à¤¤ कमà¥à¤ªà¤¨à¥€ जोसà¥à¤•à¥ˆà¤²à¥‡ होसà¥, विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ वà¥à¤¯à¤¾à¤ªà¤¾à¤° गरà¥à¤¨ पाउनà¥à¤ªà¤°à¥à¤› à¤à¤¨à¥à¤¯à¥Œà¤‚', उनले à¤à¤¨à¥‡, 'नतà¥à¤° हामी (नेपाल) ले हालसालै गठन गरेको विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ वà¥à¤¯à¤¾à¤ªà¤¾à¤° कमà¥à¤ªà¤¨à¥€ जसमा à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ सेयर छैन, को अरà¥à¤¥ नरहने à¤à¤¯à¥‹ । विदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ वà¥à¤¯à¤¾à¤ªà¤¾à¤°à¤®à¤¾ पà¥à¤°à¤¤à¤¿à¤¸à¥à¤ªà¤°à¥à¤§à¤¾ पनि नहà¥à¤¨à¥‡ à¤à¤¯à¥‹ ।'
नेपालका आकरà¥à¤·à¤• र रणनीतिक महतà¥à¤µà¤•à¤¾ जलविदà¥à¤¯à¥à¤¤à¥ आयोजना à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ कमà¥à¤ªà¤¨à¥€à¤•à¥‹ हातमा मातà¥à¤° पारà¥à¤¨à¥‡ र आगामी दिनमा बाढी नियनà¥à¤¤à¥à¤°à¤£ तथा सà¥à¤•à¥à¤–ायाममा नेपाली à¤à¥‚à¤à¤¾à¤—मा पानी सञà¥à¤šà¤¯ गरà¥à¤¨à¥‡ उदà¥à¤¦à¥‡à¤¶à¥à¤¯à¤²à¥‡ उकà¥à¤¤ निरà¥à¤¦à¥‡à¤¶à¤¿à¤•à¤¾ जारी à¤à¤à¤•à¥‹ जलसà¥à¤°à¥‹à¤¤ कà¥à¤·à¥‡à¤¤à¥à¤°à¤•à¤¾ जà¥à¤žà¤¾à¤¤à¤¾ बताउà¤à¤›à¤¨à¥ ।
News By: Bikash Thapa (Annapurnapost.com)
Tagged: Nepal 601, Hydropower 8, India 154